I Automatyczna fotograficzna stacja bolidowa w Polsce

Miło nam poinformować, iż 20 lutego 2009 ruszyła pierwsza w Polsce w pełni automatyczna fotograficzna stacja bolidowa. Konstrukcja Przemysława Żołądka stanęła u dotychczasowego wieloletniego obserwatora fotograficznego meteorów- Krzysztofa Polakowskiego w Gniewowie na Pomorzu. Data szczególna gdyż dokładnie wtedy 5 lat temu przeleciał słynny bolid „Łaskarzew” o jasności – 11 mag, którego członkowanie Pracowni zarejestrowali z Ostrowika. Sfotografowanie tego zjawiska jest umowną datą powstania Polskiej Sieci Bolidowej. Od tamtego czasu nastąpił niesamowity skok technologiczny z analogowych lustrzanek z drogimi kliszami, na obecnie wielomegapikselowe, wysokoczułe cyfrowe lustrzanki, które sterowane mogą być za pomocą komputera z dowolnego miejsca w Polsce. Nikt wtedy nie śmiał nawet myśleć o takiej technice w fotografii meteorowej. A jednak …

Pierwsza stacja fotograficzna zainstalowana została w Gniewowie- małej wiosce ponad 150 metrów nad okolicznymi terenami, która położona jest w malowniczym Parku Krajobrazowym otoczona wokół kilkunastoma kilometrami lasów. Dotychczas obserwator prowadził obserwacje fotograficzne „ze statywu”, co wiązało się z dużą czasochłonnością obserwacji.

fot.1 Lokalizacja PFN 24

fot.2 Automatyczna fotograficzna stacja bolidowa

Wideo przedstawiające działanie stacji:

Schemat budowy stacji:

1.) Trzy łopatowe śmigło 2.) Obiektyw „rybie oko” Sigma 2.8 10 mm 3.) Aparat 300D (chwilowo- docelowo 350D) 4.) Zasilacz sieciowy aparatu 5.) Zasilacz silnika poruszającego śmigłem 6.) Zasilacz komputera – w głębi 7.) Wentylator – wentylacja stacji 8.) Listwa zasilająca 9.) Kabel zasilający stacje 230 V 10.) Kabel sieciowy- ethernetowy 11.) Płyta główna komputera -w głębi 12.) Dysk twardy 40 GB 13.) Silnik śmigła

fot.4 Od lewej Przemysław Żołądek -konstruktor oraz Krzysztof Polakowski - operator stacji, otwierający szampana o 3 nad ranem przy pierwszej w Polsce automatycznej stacji foto.

Działanie Stacji.

Stacja została zaprojektowana przez Przemka tak, aby mogła pracować przynajmniej kilkanaście dni bez ingerencji człowieka. Stacja rozpoczyna swoje działanie po zajściu Słońca 12 ^o pod horyzontem. Aparat wykonuje pierwszą krótką ekspozycje, na której oprogramowanie szuka gwiazdy polarnej. Jeśli detekcja wypada pomyślnie stacja rozpoczyna kolejną ekspozycje z minimalnym czasem 150 s. W zależności od jasności tła nieba program decyduje o zwiększeniu bądź zmniejszeniu czasu ekspozycji, dzięki czemu stacja szybko potrafi zareagować w przypadku zapadania zmierzchu czy wschodu Księżyca. W przypadku, gdy program nie znajduje gwiazdy polarnej w fragmencie zdjęcia, w której się powinna znajdować – znaczy się ze mamy zachmurzenie i stacja przez kolejne pół godziny będzie w stanie czuwania. Po 30 minutach wykonuje kolejne kontrolne zdjęcie sprawdzając tym samym czy pogoda uległa poprawie.

Poniżej ekspozycje 10-cio i 20-sto minutowe:

Zdjęcia w formacie RAW z karty aparatu są bezpośrednio zgrywane na dysk stacji i ulegają obróbce – odjęcie darków , stworzenie kopii JPG dla celów zdalnego przeglądania itp. Co ekspozycje następuje też sprawdzenie i zapisanie częstotliwości obrotów śmigła –shuttera dla danej ekspozycji. Dzięki podłączeniu Internetu do stacji można ją obsługiwać a także przeglądać wyniki zdalnie z dowolnego miejsca na świecie.

Poniżej logi dostępne w podglądzie z przeglądarki internetowej:

Czasów trwania i rozpoczęcia ekspozycji.

Częstotliwości obrotu shuttera w Hz.

Ostatnie poprawki.

W tej chwili po miesiącu działania dokonywane są ostatnie drobne modyfikacje w oprogramowaniu, które można było tylko wykryć „w terenie”. W najbliższym czasie po aktualizacji oprogramowania zostanie przeprowadzony test w długości działania stacji bez ingerencji człowieka.

Plany:

Fotograficzna stacja bolidowa w Gniewowie jest pierwszą, lecz nie ostatnią. Kolejna lokalizacja stacji to najprawdopodobniej Czernice Borowe u Jarosława Dygosa. Na pewnym etapie przygotowań jest także stacja fotograficzna w Poznaniu u Mirosława Krasnowskiego.
Aby w pełni pokryć obszar Polski potrzeba najlepiej 5 stacji foto rozlokowanych po całej Polsce.

fot.5 1. Stacja w Gniewowie wraz z orientacyjnym zasięgiem 2. Planowana stacja w Czernicach Borowych 3. Planowana stacja w Poznaniu.